Η Κυπριακή Εθνική Επιτροπή UNESCO ανακοινώνει επίσημα την υποβολή αίτησης για εγγραφή της Κουμανδαρίας στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Ο φάκελος της υποψηφιότητας έχει αναρτηθεί στον σχετικό ιστότοπο της UNESCO, ενώ η απόφαση της αρμόδιας Επιτροπής αναμένεται εντός του 2025.
Την ετοιμασία και υποβολή του φακέλου της αίτησης συντόνισε η Κυπριακή Εθνική Επιτροπή UNESCO, και ειδικότερα η εμπειρογνώμονας δρ Άγγελ Νικολάου Κονναρή και η Λειτουργός της Επιτροπής, δρ Αντιγόνη Πολυνείκη. Σημαντική ήταν η στήριξη του Τμήματος Γεωργίας του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, και καθοριστικά σημαντική η συνεργασία με τους/τις κοινοτάρχες, αμπελουργούς, οινοποιούς και κατοίκους των δεκατεσσάρων Κουμανταροχωριών. Η Κυπριακή Εθνική Επιτροπή UNESCO απευθύνει τις θερμές ευχαριστίες της προς όσους/ες συνέβαλαν στην προσπάθεια αυτή.
Η Κουμανδαρία και οι αμπελοοινικές παραδόσεις των Κουμανταροχωριών εγγράφηκαν στον Εθνικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Κύπρου το 2021. Ως κορυφαία έκφραση της κυπριακής οινοποιίας από τη Φραγκοκρατία μέχρι σήμερα, η κουμανδαρία είναι διαχρονικά συνυφασμένη με το ιδιαίτερο τοπίο των Κουμανταροχωριών, τις γηγενείς ποικιλίες σταφυλιών, τις τοπικές κοινωνίες που ασχολούνται με την αμπελοκαλλιέργεια και την οινοπαραγωγή. Γνώσεις και ικανότητες που αφορούν τους τρόπους καλλιέργειας της γης, τις τεχνικές διαδικασίες για την παρασκευή της κουμανδαρίας, ακόμα και συνήθειες και πρακτικές που αφορούν την κατανάλωση και το εμπόριο του κρασιού, αποτελούν στοιχεία μιας τοπικής παράδοσης που αποκρυσταλλώθηκε στην πάροδο του χρόνου και επιβιώνει μέχρι τις μέρες μας. Σε επίπεδο κοινωνικό η κουμανδαρία συνδέεται με παραδόσεις, με έθιμα του κύκλου της ζωής και με τις διατροφικές συνήθειες των ανθρώπων της Κύπρου, με τη φιλοξενία και τη διασκέδαση, αλλά και με θρησκευτικές τελετουργίες της κυπριακής χριστιανικής παράδοσης.
Η υποβολή της υποψηφιότητας της Κουμανδαρίας για εγγραφή στον διεθνή Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO έχει ως στόχο αφενός να αναδείξει τη σημασία της διατήρησής της ως έκφρασης της κυπριακής πολιτιστικής κληρονομιάς, και αφετέρου να δώσει νέα ώθηση για την υλοποίηση δράσεων προβολής και διάδοσης, με τη συνεργασία όλων των αρμοδίων φορέων.
Η ανακοίνωση της υποψηφιότητας της Κουμανδαρίας συμπίπτει με τον φετινό, πρώτο εορτασμό της Διεθνούς Ημέρας Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (17 Οκτωβρίου), η οποία φιλοδοξεί να αναδείξει την πολυμορφία και τον πλούτο της ζώσας κληρονομιάς και να τονίσει τη σημασία της διαφύλαξής της. Μέχρι σήμερα, η Κύπρος έχει εγγράψει άλλα έξι στοιχεία στον διεθνή Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO: το Λευκαρίτικο Κέντημα το 2009, τα Τσιαττιστά το 2011, τη Μεσογειακή Δίαιτα το 2013, την Τέχνη της Ξερολιθιάς το 2018, τη Βυζαντινή Ψαλτική το 2019 και την Μαιευτική το 2023.
Περαιτέρω πληροφορίες επί του φακέλου υποψηφιότητας της Κουμανδαρίας βρίσκονται στον σύνδεσμο εδώ.
Πληροφορίες για την εγγραφή της κουμανδαρίας στον Εθνικό Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Κύπρου (2021) βρίσκονται στον σύνδεσμο εδώ.
Πληροφορίες για την πρώτη Διεθνή Μέρα Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς βρίσκονται στον σύνδεσμο εδώ.