Αιτητής:
Μητροπολιτικός Ναός Αγίου Γεωργίου Παραλιμνίου
Ενδιαφερόμενες κοινότητες (σχετικοί φορείς και συνεχιστές του στοιχείου):
Δήμος Παραλιμνίου, Μητροπολιτικός Ναός Αγίου Γεωργίου, Πολιτιστικός Σύλλογος «Ανεμόεσσα» και τα σύνολα που είναι ενταγμένα στο Σύλλογο όπως π.χ. Βυζαντινή Χορωδία, Χορωδία «Ανεμόεσσα», χορευτικές ομάδες Δήμου Παραλιμνίου «Παρά τη Λίμνη», Ανάδυση και άλλα συνεργαζόμενα σύνολα ή άτομα.
Πεδίο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς:
προφορικές παραδόσεις
παραστατικές τέχνες
κοινωνικές πρακτικές, τελετουργίες και εορταστικές εκδηλώσεις
Έτος εγγραφής:
2018
Γεωγραφική κατανομή:
Οι διάφορες εκδηλώσεις προς τιμήν του Αγίου Γεωργίου λαμβάνουν χώρα σε διάφορες περιοχές της Κύπρου όταν γιορτάζει ο Άγιος Γεώργιος. Συγκεκριμένα στις 3 Νοεμβρίου (Αγίου Γεωργίου του Σπόρου) και στις 23 Απριλίου (Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου) διοργανώνονται πανηγύρια στο Παραλίμνι αλλά και σε άλλες πόλεις όπου τιμούν τον Άγιο. Οι εκδηλώσεις αυτές έδιναν την ευκαιρία στους κατοίκους της περιοχής και της ευρύτερης περιφέρειας να συναντηθούν, να πωλήσουν τα προϊόντα τους αλλά και να διασκεδάσουν, να διαγωνιστούν στα τσιαττίσματα, να χορέψουν και να γευτούν τα παραδοσιακά εδέσματα. Το «Παναΰριν τ’ Άη Γιωρκού» αποτελεί μέχρι σήμερα σημαντικό γεγονός για την ταυτότητα του λαού και θεωρείτο αναπόσπαστο γεγονός της πολιτιστικής και θρησκευτικής ζωής.
Σύντομη περιγραφή:
Κάθε χρόνο, την ημέρα εορτής του Πολιούχου Αγίου και Προστάτη του Παραλιμνίου, Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου, στις 23 Απριλίου, διοργανώνεται «Το παναϋριν τ’ Άη Γιωρκού». Πρόκειται για μια μεγάλη παραδοσιακή καλλιτεχνική εκδήλωση μέσα από την οποία αναβιώνονται έθιμα, που τελούνταν από παλιά στο Παραλίμνι τέτοιες μέρες. Περιλαμβάνει δρώμενα, που αναπαριστούν σκηνές από την παράδοσή μας, παραδοσιακά τραγούδια και χορούς από τον Πολιτιστικό Σύλλογο «Ανεμόεσσα», του Μητροπολιτικού Ναού Αγίου Γεωργίου Παραλιμνίου καθώς και άλλους συμμετέχοντες.
Αναλυτική περιγραφή:
Στα χωριά της Κύπρου, όπως και στο Παραλίμνι, ο Άγιος Γεώργιος αγαπήθηκε ιδιαίτερα, αφού στη συνείδηση των ανθρώπων εκπροσωπούσε τη νίκη του Ελληνισμού επί της ειδωλολατρίας και των Οθωμανών κατακτητών. Αυτό ισχύει ακόμα περισσότερο στο Παραλίμνι, του οποίου ο Άγιος Γεώργιος θεωρείται ο προστάτης άγιος. Η σύνδεση του Παραλιμνίου με τον Άγιο αρχίζει από τα πολύ παλιά χρόνια, όταν ο ίδιος ο Άγιος παρουσιάστηκε στους κατοίκους που έχτιζαν την εκκλησία, λέγοντας τους πως θα είναι ο προστάτης του χωριού. Αφού οι κάτοικοι δόξασαν τον Άγιο, το επόμενο πρωί ενημέρωσαν τους υπόλοιπους και έτσι αποφασίστηκε να πάρει η εκκλησία το όνομά του. Στα χρόνια που πέρασαν έγιναν αρκετά θαύματα από τον Άγιο, πολλοί επισκέπτονταν το χωριό για να προσκυνήσουν στην εκκλησία, ενώ πολλοί κάτοικοι του Παραλιμνίου φέρουν το όνομά του.
Η εκκλησιαστική ζωή ήταν ανέκαθεν συνυφασμένη με την παράδοση και την καθημερινότητα του λαού. Συνήθως την Κυριακή του Πάσχα και τη Δευτέρα της Λαμπρής, η Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου σε συνεργασία με άλλα σύνολα ή άτομα διοργάνωνε εκδηλώσεις στον χώρο της πλατείας των εκκλησιών. Επίκεντρο των εκδηλώσεων ήταν και το «Το παναΰριν τ’ Άη Γιωρκού». Μετά τη λειτουργία, ο κόσμος συμμετείχε σε παραδοσιακά παιχνίδια έξω από το χωριό. Στην πλατεία οι μαγαζάτορες, πλανοδιοπώλες, μικροπαραγωγοί και άλλοι, μόνο άντρες, έστηναν τις καλύφες τους και πωλούσαν τα προϊόντα τους. Οι γυναίκες παρασκεύαζαν παραδοσιακά εδέσματα όπως λοκμάδες, πισίηες, τιτσιρόπιττες κ.λ.π. Στην έναρξη των εκδηλώσεων έπρεπε να ειπωθεί τραγουδιστά το γνωστό «Τραγούδιν τ' Αη Γιώρκη», ένα από τα πιο διαδεδομένα τραγούδια της θρησκευτικής λαϊκής ποίησης στο νησί, γεγονός που καταδεικνύει και τη μεγάλη αγάπη των κατοίκων για τον θαυματουργό Άγιο. Για τις ρίζες του παραδοσιακού τραγουδιού του Αγίου Γεωργίου αναφέρει ο Kωστής Kοκκινόφτας, ερευνητής του Κέντρου Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου: «Ο λαός της Κύπρου αποδίδει στον Άγιο Γεώργιο μεγάλο αριθμό θαυμάτων, πολλά από τα οποία θεωρούνται αναβιώσεις παλαιών θρύλων ή αποτέλεσμα της λαϊκής μυθοπλασίας, όπως το γνωστό θαύμα της δρακοντοκτονίας, το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα στην εικονογράφησή του και υμνήθηκε από τη θρησκευτική λαϊκή μούσα με το γνωστό «Τραγούδιν τ' Αη Γιώρκη».
Στη συνέχεια ακολουθεί ψυχαγωγικό πρόγραμμα με μουσική και χορό για τους κατοίκους και τους επισκέπτες της πανήγυρης. Το Παραλίμνι και η ευρύτερη περιοχή των Κοκκινοχωρίων διαθέτει διαχρονικά μερικούς από τους καλύτερους ποιητάρηδες. Το πανηγύρι αποτελεί μια ευκαιρία να επιδείξουν το ταλέντο και την τέχνη τους στα «τσιαττίσματα». Εκτός από τα τσιαττίσματα, οι Παραλιμνίτες επιδεικνύουν και τις χορευτικές τους ικανότητες στους κυπριακούς χορούς, με τη συνοδεία λαϊκών οργανοπαικτών.
Βιβλιογραφία
Κοκκινόφτας, Κ. 2015: «Ο Άγιος Γεώργιος και η Κύπρος». Διαθέσιμο στο:
http://churchofcyprus.org.cy/5843
Επικοινωνία:
Πρωτοπρεσβύτερος Ηρακλείδιος Ξιούρος
Πρόεδρος Εκκλησιαστικής Επιτροπής Μητροπολιτικού Ναού Αγίου Γεωργίου
Email: iraklidios@gmail.com