Αιτητές:
Κοινότητα Φαρμακά
Σύνδεσμος Αποδήμων και Φίλων Φαρμακά
Ενδιαφερόμενες κοινότητες και φορείς: -
Πεδίο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς:
Προφορικές παραδόσεις
Παραστατικές τέχνες
Κοινωνικές πρακτικές, τελετουργίες και εορταστικές εκδηλώσεις
Έτος εγγραφής:
2023
Γεωγραφική κατανομή:
Το δρώμενο «Το Πουλάκι», με δομικά στοιχεία το τραγούδι και το χορό-βηματισμό χωρίς τη συνοδεία μουσικών οργάνων απαντάται μόνο στην κοινότητα του Φαρμακά. Ωστόσο, το τραγούδι που συνοδεύει το χορό-βηματισμό είναι ένα δημοτικό αριθμητικό τραγούδι που το συναντούμε σε παραλλαγές σε διάφορες περιοχές της Κύπρου αλλά και στον ευρύτερο ελλαδικό χώρο.
Σύντομη περιγραφή:
Το χορευτικό δρώμενο «Το Πουλάκι» σηματοδοτεί την έναρξη των εορταστικών εκδηλώσεων για το Πάσχα στο χωριό του Φαρμακά.
Εκτενέστερη περιγραφή:
Μετά το πέρας της λειτουργίας του Εσπερινού της Αγάπης, την Κυριακή του Πάσχα, στις 12 το μεσημέρι, μαζεύονται στη δυτική πλευρά της εκκλησίας της Αγίας Ειρήνης όλοι οι κάτοικοι του χωριού, μόνιμοι και απόδημοι, αλλά και επισκέπτες, οι οποίοι στήνονται σε μία ευθεία γραμμή με το πρόσωπο στραμμένο προς την εκκλησία για να τραγουδήσουν το «Πουλάκι». Το ίδιο σκηνικό επαναλαμβάνεται μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας τη Δευτέρα της Διακαινησίμου ώρα 13.00 και την Τρίτη της Διακαινησίμου ώρα 14.00. Οι συμμετέχοντες ανάλογα με την προσωπική τους διάθεση συμμετέχουν στο χορευτικό δρώμενο ή παρακολουθούν την εξέλιξή του. Το τραγούδι αρχίζει από τον αριθμό ένα και τελειώνει στον αριθμό δεκατρία. Πιασμένοι χέρι με χέρι με χαρακτηριστικό τρόπο και με ελαφριά κλίση του κεφαλιού προς τα μπροστά (σκυμμένοι) στέκονται στη μέση και σχηματίζουν μια ευθεία γραμμή. Στο κέντρο της γραμμής στέκεται ο κορυφαίος του χορού, δηλαδή το ατόμο που θα κάνει την έναρξη απαγγέλοντας τους εξής στίχους «Έχω ένα πουλάκι που το λεν Μαγδαληνή και ένα χελιδονάκι όμορφα κελαηδεί». Ξεκινούν τότε οι συμμετέχοντες να περπατούν με αργό βηματισμό πρώτα μπροστά και μετά πίσω τραγουδώντας τους στίχους του τραγουδιού πρώτα σε ανιούσα και μετά σε κατιούσα αριθμητική κλίμακα. Οι υπόλοιποι, στέκονται γύρω και πίσω από πέτρινο τοίχο που περιφράσσει τον περίβολο της εκκλησίας και παρακολουθούν.
Ενδεικτική βιβλιογραφία:
Αποστολάκης Α. Σταμάτης, Ριζίτικα δημοτικά τραγούδια της Κρήτης,εκδ.Γνώση, Κρήτη 1993
Κυπριανού Χρ., Το Παγκύπριον Γυμνάσιον και η Λαογραφία, τόμ. Β’, Λευκωσία 1968
Νέαρχος Κληρίδης, Κυπριακά δημοτικά τραγούδια, Ίδρυμα Νέαρχου Κληριδη, Λευκωσία 2017, Β' τομος,α ' εκδ 1967
Νεοφύτου Άννα, Λαϊκή λατρεία στην παραδοσιακή κοινωνία της Κύπρου: Οι γιορτές του Πάσχα από τις Αποκριές μέχρι την Πεντηκοστή, Εκδόσεις Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών.
Επικοινωνία:
Έλενα Παναγή Αναστασιάδη
Μέλος Συνδέσμου Αποδήμων και Φίλων Φαρμακά
elena.panayi@gmail.com